Unesco Werelderfgoed

Eén Waddenzee – één Werelderfgoed

Het werelderfgoed Waddenzee strekt zich uit over ongeveer 500 km langs de kustlijn van Nederland, Duitsland en Denemarken. Het is het grootste getijdengebied ter wereld. In het hele gebied verlopen de natuurlijke processen ongestoord.

In 2009 werd de Waddenzee van Nederland en Duitsland opgenomen in de lijst van werelderfgoederen van UNESCO, in 2014 gecomplementeerd met het Deense deel.  Dat betekent dat de Waddenzee van uitzonderlijk universeel belang is en bewaard moet blijven voor de huidige en toekomstige generatie.

1. Nergens op aarde is er zo'n diverse en dynamische kustzone op deze schaal, continu gevormd door wind en getijden. Deze natuurlijke processen ervaren we vandaag. Ze voltrekken zich ononderbroken langs de Waddenzee, waarbij we zien hoe eilanden, zandbanken, kanalen, modderplaten, stroomgeulen, zoutmoerassen en duinen gevormd worden.

2. Natuurlijke krachten en dynamiek tonen ons een onschatbaar verslag van voortdurende, actieve aanpassing van planten, dieren en hun omgeving aan klimaatveranderingen, in het verleden en nu. De productiviteit van biomassa is de hoogste ter wereld en biedt voedsel voor vissen, zeehonden en vogels.

3. Biodiversiteit op wereldwijde schaal is afhankelijk van de Waddenzee, die ruimte biedt aan meer dan 10 000 soorten planten en dieren, en die van groot belang is voor 10 tot 12 miljoen trekvogels die in het gebied foerageren als ze op weg zijn naar hun winter- of zomerverblijf.

4. De Waddenzee omvat alle facetten (soorten, leefomgevingen, processen) waaruit een natuurlijke en dynamische waddenzee bestaat. Het gebied is groot genoeg om ervoor te zorgen dat deze uitzonderlijke aspecten van een van de belangrijkste ecosystemen in stand blijven en beschermd worden.

5. De uitstekende toestand waarin de Waddenzee beschermd is, is het resultaat van 30 jaar gezamenlijke natuurbescherming van Nederland, Duitsland en Denemarken, waarbij de Waddenzee is aangewezen als nationaal park en natuurreservaat. De bescherming van één onscheidbaar ecosysteem is een gezamenlijke verantwoordelijkheid jegens de wereldgemeenschap voor het nut van de huidige en toekomstige generatie.

WERELDERFGOED WADDENZEE BELEEF HET OP TERSCHELLING

Wie kan mij het laten zien?

DE ONGEREPTE NATUUR

Grote delen van de Waddenzee zijn twee keer per dag land en even zo vaak zee. Schelpdieren zoals oesters en mossels bouwen op het ogenschijnlijk vlakke wad hun eigen bijzondere wereld. Tijdens laag water zoeken wadvogels zoals de scholekster er naar voedsel en als het hoog water is nemen vissen hun plaats in.
Op de droogvallende zandbanken bij Terschelling woont, met soms meer dan 1000 dieren, de grootste kolonie Grijze zeehonden van ons land. Met z’n lengte van wel twee meter is het veruit ons grootste wilde roofdier. De Boschplaat aan de oostkant van Terschelling bestaat uit verschillende type landschappen zoals duinen, kwelders en een breed strand.

DE BESCHERMING VAN HET GEBIED

De natuurgebieden op Terschelling zijn goed beschermd. Boswachters van Staatsbosbeheer zijn er gastheer van zowel de bijzondere dieren die er voorkomen als ook van u als zeer welkome bezoeker. Alleen in het broedseizoen zijn de belangrijkste broedkolonies van vogels niet toegankelijk. Maar vanaf de randen kun je ook dan overal van de natuur genieten. Bij vogelwachtersposten kunt u door de telescoop de vogels goed zien.

DE DYNAMIEK

Op uitgestrekte zandplaten vormen zand en wind nieuwe duinen. Uniek, want dit vind je bijna nergens meer in ons kleine landje. In deze natuur vinden allerlei bijzondere dieren en planten hun plaats. Heel bijzonder is het ontstaan van een groen strand op de Noordsvaarder bij West Terschelling. In het voorjaar, na een flinke regenbui, kiemen hier miljoenen zaadjes van de zeekraal en enkele maanden later heeft deze strandvlakte een frisgroene tint. In het najaar komen er duizenden trekvogels die zich tegoed doen aan de zeekraalzaden. Eén daarvan is de Frater, een klein zangvogeltje die op de arctische toendra’s broedt. Tijdens een herfst- of winterstorm en springvloed wordt het oude vochtige duingebied soms wel voor 90% door zeewater overspoeld. Alle dieren die er leven moeten dan een veilig heenkomen zoeken op de hoogste duintopjes die dan nog als eenzame eilandjes boven water uitsteken. Een grotere dynamiek kun je je nauwelijks voorstellen.

DE SOORTENRIJKDOM

Door de grote variatie van natuur in het gebied komen er onvoorstelbaar veel soorten dieren en planten voor. En door de bijzondere omstandigheden zijn het ook nog heel speciale soorten die je maar op weinig andere plaatsen tegenkomt. Als u langs de Waddendijk fietst kunt u in de zomer in de ondiepe geulen groepjes voedselzoekende Lepelaars zien. Voor de winter trekken ze naar waddengebieden langs de west Afrikaanse kust. Ze maken daarmee plaats voor grote aantallen Rotganzen die hun jongen ver weg in Siberië grootgebracht hebben. Op De Plaat bij West Terschelling en in de kwelder bij Stryp komen tijdens hoogwater op het wad duizenden wadvogels om te rusten. Vanaf de dijk kunt u dit vogelrijkdom ongestoord waarnemen. Zo is Terschelling als onderdeel van het waddengebied een onmisbare parel in een bijna wereldwijd netwerk van natuurgebieden.

DE VOEDSELRIJKDOM

In de wad bodem leeft de grootse populatie zeepieren ter wereld. Met daarnaast nog tientallen andere wormen- en schelpdiersoorten. Op deze enorme voedselvoorraad komen ieder voor- en najaar meer dan 10 miljoen trekvogels af. Deze vogels zijn in hun voortbestaan afhankelijk van de Waddenzee. Sommige soorten, zoals de Rosse grutto en de Kanoetstrand- loper, eten hier in korte tijd zoveel dat ze voldoende “brandstof” getankt hebben om daarna meer dan 5000 kilometer onafgebroken te kunnen vliegen! De maag van de kanoetstrandloper is na zo’n tocht heel klein geworden. Als hij in het Waddengebied is, begint hij met kleine schelpjes. Pas als zijn maag weer groeit kan hij grotere schelpen aan. Kanoeten zijn te vinden op rustige afgelegen wadplaten. De beste kans op Terschelling om deze vogels te spotten is op het puntje van de Noordsvaarder.WADSAPP TERSCHELLING

De meest complete app over Terschelling. Hier vindt u een getijdentabel, sterke verhalen over Terschelling en tips over bezienswaardigheden. Maar ook komen de Terschellinger dialecten uitgebreid aan bod, krijgt u tips van de boswachter en kunt u alle excursies en activiteiten op Terschelling vinden en meteen boeken. Beschikbaar voor Android en iPhone. 

HET MOOISTE ‘FIETSPAD’ VAN NEDERLAND

De gasten die u voor zijn gegaan noemen deze buitendijkse inspectieweg van Rijkswaterstaat ook wel ‘het mooiste fietspad van Nederland’. Dit pad, waar fietsers gedoogd worden, loopt van West Terschelling helemaal naar Oosterend. Met de wind in de rug en het werelderfgoed aan uw voeten kan uw dag niet meer stuk. Neem vooral de tijd om, met laagwater, op het bankje te gaan zitten en te genieten van de prachtige kwelders, de rust en de ruimte die het erfgoed u biedt.

RUSTIEKE TERSCHELLINGER POLDER

Een kijkje over de dijk is zeker de moeite waard. Want achter de dijk ligt de oude Terschellinger polder. Een heerlijk stuk tussen wad en duin, waar een keur aan wilde planten groeit, en talloze weidevogels hun vluchtkunsten vertonen.

TERSCHELLINGER KAAS

Op de dijk en in de Terschellinger polder graast het Terschellinger vee. Koeien en schapen doen zich tegoed aan het zilte gras. En dat proeft u terug in de heerlijke kaasjes die van de melk worden gemaakt. De boerderijen zijn te bezoeken. Tickets haalt u bij de VVV Terschelling, online of via de WadsApp Terschelling.

ECHT ETEN

Diverse eilander uitbaters werken met producten die zij vinden op en om het eiland om u een uitstekende en vooral eerlijke maaltijd te bereiden. Daar zijn ze erg trots op, dus let op de menukaart en de stoepborden buiten het restaurant vóór u een keuze maakt. Het is het waard!

Kenmerken

  • Nederlandse en Duitse deel UNESCO Werelderfgoed sinds 2009, gecomplementeerd in 2014 met het Deense deel

  • Grootste aaneengesloten getijdensysteem van modder- en zandplaten ter wereld, met ongestoord verlopende natuurlijke processen

  • Continu gevormd door de getijden, wind en zand, van 10 000 jaar geleden tot nu

  • Strekt zich uit over 500 kilometer langs de Noordzeekust van Nederland, Duitsland en Denemarken, met een oppervlakte van 11 500 km2

  • Woonplaats voor 10 000 soorten planten en dieren

  • Van wereldwijd belang voorbij haar grenzen – ieder jaar komen 10 à 12 miljoen trekvogels foerageren als ze op weg zijn van en naar hun winterverblijf

  • Onvervangbaar voor de wereldwijde biodiversiteit

  • Goed beschermd als natuurgebied en nationaal park

  • Eén ecosysteem onder beheer van drie landen – Nederland, Duitsland en Denemarken – sedert 30 jaar 

  • Unesco Wererlderfgoed.